کافه دانش؛ ابزار گسترش کتابخوانی

یکی از اتفاقات فرخنده ای که در سال های اخیر در حوزه فعالیت های فرهنگی- هنری و به ویژه در عرصه کتاب و کتابخوانی افتاده است، برگزاری نشست های فرهنگی با محوریت رونمایی و نقد و بررسی و جمع خوانی کتاب یا دیگر آثار هنری است. این جلسات که پیش تر با محوریت آثار ادبی برگزار می شد در سال های اخیر به کتاب های علمی، تخصصی و اندیشه ای نیز بسط یافته و در کنار گسترش فضاها و پاتو ق های فرهنگی در سطح شهرها به ویژه فرهنگسراها و خانه های فرهنگ، کافه کتاب ها، شهرکتاب ها، خانه موزه ها و کتابخانه ها ظرفیت خوبی را برای شکل دهی گعده های فکری و فرهنگی با محوریت کتاب ایجاد کرده است و در کنار آن زمینه ارتباط بیشتر و صمیمی تر مخاطبان با مولفان، مترجمان و منتقدان را فراهم کرده است. دانشگاه ها و پژوهشگاه ها نیز در این عرصه گام های خوبی را برداشته اند و جلساتی را با محور معرفی و نقد آثار علمی تولید شده توسط اساتید، دانشجویان و پژوهشگران برگزار می کنند که گاهی موردی است و گاهی مانند پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی منظم و مستمر صورت می گیرد.

اما در این میان، سازمان های دولتی و خصوصی کمتر در این عرصه فعالیت داشته اند. اگرچه ممکن است نگاه های سنتی ضرورت و حتی امکان پذیری برگزاری چنین برنامه هایی در فضاهای سازمانی را نپذیرد و آن را با ماموریت ها و کارویژه های سازمان ها همراستا نداند، اما واقعیت امروز آن است که بخش قابل ملاحظه ای از کارکنان سازمان های دولتی و خصوصی را دانشگران، متخصصان و نیروهای تحصیلکرده تشکیل می دهند و طرح موضوع مدیریت دانش و سرمایه فکری که پیشینه ای تقریبا ۳۰ ساله در ادبیات مدیریت در دنیا داشته و سازمان ها را به سمت یادگیرندگی و یاددهندگی مستمر هدایت می کند در همین جهت است. در پیاده سازی نظام مدیریت دانش در سازمان ها دو محور وجود دارد که یکی محور مبتنی بر فناوری به ویژه فناوری های اطلاعاتی و دیگری محور مبتنی بر انسان و تعاملات دانشی انسانی است که متاسفانه در بسیاری از پروژه ها محور دوم به نفع اولی مغفول می ماند. یکی از ابزارهای انسان محور معرفی شده کافه دانش است. کافه دانش فضایی است که با حضور جمعی از دانشگران سازمان شکل گرفته و هر جلسه و نشست آن اختصاص به موضوع ویژه ای دارد. موضوع جلسه می تواند ارائه یک بحث تخصصی توسط یک یا گروهی از دانشگران، ارائه یک مقاله یا نتایج یک پژوهش منتشر شده توسط یکی از کارکنان یا معرفی و بررسی یک کتاب به ویژه کتاب های منتشر شده توسط دانشگران آن سازمان باشد. البته موضوع جلسه لزوما انحصار به کارکنان سازمان ندارد و می تواند با محوریت فردی مدعو از خارج از سازمان برگزار شود.

برای برگزاری جلسات کافه دانش در سازمان که حول محور یک کتاب باشد، می توان از مدتی قبل کتاب مدنظر را معرفی کرد و حتی در اختیار کارکنان علاقه مند گذاشت تا پس از مطالعه آن در جلسه حضور یافته و ضمن استماع دیدگاه های نویسنده و منتقدان، دیدگاه یا پرسش های خود را در خصوص محتوای کتاب مطرح کنند و البته در نهایت جلسه به یک نشست تخصصی تبدیل می شود. خروجی این جلسات در بحث مدیریت دانش معمولا به فعالیت هایی همچون تسهیم دانش و خلق آن منجر می شود. در مورد مکان برگزاری همان طور که از اسم آن نیز پیداست توصیه می شود تا حد امکان خارج از فضاهای رسمی اداری و به دور از پروتکل های رسمی اداری و سلسله مراتب و… برگزار شود تا بستر مناسب تری برای انتقال و آفرینش دانش فراهم شده و البته بر جذابیت این جلسات و جلب مشارکت دانشگران افزوده شود. کتابخانه ها، رستوران و بوفه ادارات، فضاهای سبز و بازی که برخی از سازمان ها در اختیار دارند و حتی گاهی فضاهای مناسب شهری که در بند اول نیز بدان اشاره شد، می تواند برای برگزاری این جلسات مناسب باشد. نگارنده در بررسی و بازدیدهایی که از نمونه ها و تجارب مدیریت دانش در برخی سازمان های ایرانی انجام داده است، نمونه هایی از این فعالیت را در سازمان آب و برق خوزستان و مرکز آموزش مدیریت دولتی مشاهده کرده که می تواند متناسب با شرایط دیگر سازمان ها و به کارگیری خلاقیت مدیران و کارشناسان آنها ضمن مشاهده این تجارب با کیفیت بهتر و متناسب تری نیز برگزار شود. به هر روی در روزهایی که حال و روز کتاب و کتابخوانی در کشور چندان خوب نیست، کافه دانش ها می توانند ظرفیت خوبی برای بسط کتابخوانی در سازمان های مختلف کشور فراهم کنند.

دیدگاه‌ خود را بنویسید

پیمایش به بالا