گروه سیاسی- بهاران آزادی: «پیروزی انقلاب اسلامی ثمره همبستگی ملی بود. هر زمانی که همبستگی ملی و منطقه‌ای داشته باشیم اقدامات بزرگی را ساماندهی خواهیم کرد.»
این بخشی از سخنان علی لاریجانی، رییس قوه مقننه در سی و هشتمین سالگرد پیروزی انقلاب و در واکنش به اقدامات اخیر دونالد ترامپ، ملاک جمهوری‌خواه آمریکایی است که به تازگی سکاندار ریاست‌جمهوری ایالات متحده آمریکا شده است و برخلاف آن که تصور می‌شد شاید بعد از سرکار آمدن از برخی موضع‌های خود عقب نشینی کند اما شاهد هستیم که روزانه موج تازه‌ای از اتهامات را متوجه کشورهای اسلامی به ویژه ایران می‌کند. مقامات ایرانی اما این اظهارت و اتهامات را بی پاسخ نگذاشته‌اند و به نظر می‌رسد که به دنبال تدبیری برای مقابله با بلندپروازی‌های ترامپ هستند. با این حال در عرصه سیاست خارجه و بین‌المللی خود شاهد بوده‌ایم که گاهی چندصدایی‌ها در داخل کشور نه تنها شرایط را بهتر نکرده که بهانه‌ای شده است برای آنها که به مخالفت با نظام جمهوری اسلامی ایران برخاسته‌اند. از همین رو است که علی لاریجانی ضمن بیان اینکه همواره طی ۳۸ سال گذشته پس از انقلاب اسلامی مشکلات زیادی از جمله جنگ، تحریم‌ها و مسائل مختلف را بر کشورمان تحمیل کردند اما نظام اسلامی کشورمان از پختگی در رفتار سیاسی برخوردار است و در منطقه و مسائل بین‌المللی با اندیشه و تفکر تصمیم می‌گیرد، ملت، دولت و حکومت را به وحدت ملی دعوت می‌کند. اما سوال اینجاست که وحدت ملی چگونه میسر می‌شود و با چه تدبیری می‌توان مقابل افراد و گروه‌هایی ایستاد که با تندروی‌های خود بهانه به دست دشمن می‌دهند؟ آیا بحث اشتی ملی چاره ساز است؟
آشتی ملی: چرایی و چالش ها
محمد ذاکری، استاد دانشگاه آزاد اسلامی نیز در خصوص بحث آشتی ملی گفت: طرح مجدد موضوع «آشتی ملی» از سوی رییس دولت اصلاحات به بهانه بهره گیری از ظرفیت حضور مردم در مراسم تشییع مرحوم آیت‌الله هاشمی باعث شد تا بار دیگر بحث بر سر چرایی و چگونگی این موضوع بر سر زبان‌ها افتاده و فعالان سیاسی جناح‌های مختلف به ویژه اصلاح‌طلبان آن را واکاوی و تشریح کنند؛ البته طرح این موضوع در فضای سیاسی ایران بی سابقه نیست و تقارن آن با ایام دهه فجر یادآور استراتژی رژیم پهلوی در خاموش سازی و تغییر مسیر انقلاب اسلامی مردم در پاییز و زمستان ۵۷ است. ذاکری در ادامه خاطرنشان کرد که شریف امامی با طرح دولت آشتی ملی وارد شد و اقداماتی نیز انجام داد اما نهایتا با فاجعه جمعه سیاه کنار رفت. شاپور بختیار نیز تلاش کرد از این حربه برای مدیریت بحران بهره گیرد اما موفق نشد. در آن دوران طرح آشتی ملی ابزاری برای ترمیم شکاف سیاسی بین مردم و حکومت تلقی شده و از سوی حکومت پهلوی پیشنهاد و اجرا شد اما نتوانست دیوار بلند و سترگ بی اعتمادی بین مردم و حاکمیت پهلوی را بشکند و به علت عدم پذیرش از سوی مردم انقلابی ناکام ماند. این استاد دانشگاه در ادامه با یادآوری وقایع سال ۸۸ و مجموعه اتفاقاتی که پیش و پس از آن در دولت‌های محمود احمدی‌نژاد حادث شده و اوج آن در محدوده انتخابات ریاست‌جمهوری آن سال به وقوع پیوست، عنوان کرد: این اتفاقات منجر به بروز دوقطبی‌های احساسی و سیاسی و تضعیف شدید سرمایه اجتماعی شد، بار دیگر برخی از ریش سفیدان اعتدالگرای سیاست ایران را به سمت طرح موضوع آشتی ملی سوق داد که مهم ترین ایشان مرحوم هاشمی و ناطق نوری بودند. اگرچه در همان زمان نیز این پیشنهاد با اقبال از سوی اصلاح‌طلبان و سردی از سوی اصولگرایان و فعالان نزدیک به حاکمیت مواجه شد. محمد ذاکری در بخش دیگری از سخنان خود به «ابتکار» گفت: بسیاری انتخاب حسن روحانی به ریاست‌جمهوری در سال ۹۲ را تجلی همان آشتی ملی تلقی می‌کردند و روحانی نیز تلاش کرد با انتخاب کابینه‌ای فراجناحی این اندیشه را تقویت کند اما حملات بی امان و فشارهای متعدد به وی و مدیران دستگاه‌های دیپلماسی و فرهنگی‌اش نشان داد همچنان از آشتی ملی خبری نیست و جناح اصولگرا تلاش می‌کند با بهره گیری از رسانه‌ها و تریبون‌های رسمی و غیررسمی و سنگرهای قدرتی که هنوز به رقیب واگذار نشده برای فتح مجدد سنگرهای از دست رفته اقدام
نماید.
او با اشاره به فوت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی یادآور شد که اکنون اعتدالگرایان یکی از مهم‌ترین وزنه‌های سیاسی خود و به تعبیری پل ارتباط خود با حاکمیت را از دست داده‌اند، رهبر جریان اصلاحات چاره را در طرح مجدد آشتی ملی می‌بیند. به گفته ذاکری، برای تبیین ضرورت طرح این رویکرد در شرایط فعلی لازم است توجه شود که علیرغم گذشت بیش از ۷ سال از وقایع سال ۸۸ هنوز برخی محدودیت‌ها از جمله حصر نامزدهای آن انتخابات، اعمال محدودیت‌های گسترده برای رییس دولت اصلاحات و محدودیت‌های سیاسی و قضایی و رد صلاحیت گسترده ایشان در انتخابات‌های متعدد همچنان پابرجاست و علیرغم تغییر اساسی در مشی دولت و مجلس این مسائل هنوز حل نشده باقی مانده
است.
این استاد دانشگاه همچنین براین باور است که روی کار آمدن ترامپ در آمریکا و تحولات پیچیده و ناامنی‌های منطقه‌ای ضرورت انسجام ملی و همدلی داخلی را بیش از گذشته نشان می‌دهد. استاد دانشگاه آزاد اسلامی تاکید کرد: در سوی دیگر ماجرا جناح اصولگرا و افراد منتسب به آن در نهادهای مختلف حاکمیتی تمایلی به پذیرش این طرح از خود نشان نداده‌اند؛ ایشان از یک سو به پایگاه اجتماعی اصلاح‌طلبان و اعتدالگرایان وقعی نمی‌نهند و احتمالا بر این باورند که با تبلیغات تخریبی، این پایگاه از روحانی و جناح اعتدال روی برگردانده و در انتخابات‌های پیش رو به ایشان اقبال نشان خواهد داد و در پی تکرار سناریوی شورای دوم، مجلس هفتم و دولت نهم
هستند.
از سوی دیگر وقایع ۸۸ برای برخی از ایشان بسیار عمیق‌تر از آن است که قابل چشم پوشی باشد و از این حیث مبنای اختلاف بسیار عمیق‌تر از اشتراکات است. ضمن اینکه بر خلاف تصور، نهادهای حاکمیتی نه اوضاع را آنگونه بحرانی می‌پندارند که نیازی به پذیرش آشتی ملی باشد و نه وزن و دوامی برای پویش‌های مردمی قائل هستند و آن را بیشتر ناشی از جوزدگی می‌دانند و جایگاه خود در حاکمیت نظام را راحت‌تر و محکم‌تر از آن می پندارند که نیازی به هرگونه مسامحه یا ملاحظه دیگران باشد. با این تفاسیر حداقل در مقطع کنونی به نظر نمی‌رسد طرح آشتی ملی با اقبال چندانی مواجه شده و به نتیجه برسد. به قول یکی از فعالان اصلاح طلب وقتی طرف مقابل تمایلی به آشتی ندارد، آشتی جویی یک طرفه راه به جایی نمی برد.